Maak uw tuin klaar voor de winter: 5 tips voor een levende tuin

De bomen kleuren, de herfst is begonnen! Oktober is dé maand waarin u nog volop in de tuin kunt werken: planten, snoeien, opruimen. Maar het is óók de maand waarin veel dieren en insecten zich voorbereiden op de koude maanden. Juist nu gaan ze op zoek naar voedsel en schuilplekken. Helpt u vogels, egels en insecten de winter door? Met deze vijf tips maakt u uw tuin winterklaar én diervriendelijk. 

1. Laat herfstbladeren lekker liggen

Bladeren die vallen, afgestorven planten, wat takken hier en daar. Het lijkt een rommeltje maar het is een goudmijn voor de natuur. Maak het uzelf makkelijk en laat (een deel van) het blad gewoon liggen onder bomen en struiken. Het vormt een natuurlijke isolatielaag en biedt beschutting aan insecten, padden en egels. Uiteindelijk is het ook weer een voedingsstof voor uw bodem, dubbel winst dus!

Bladeren van het terras of het gazon kunt u het best in een hoekje ophopen. Dit zorgt voor extra beschutting.

2. Creëer schuilplekken voor dieren

Bouw een eenvoudig egelhuisje van hout en bladeren onder struiken. Ook zo'n fan van egels? Betrek uw buren erbij en maak samen een kleine egeldoorgang (10x10 cm) onder de schuttingen door, zodat dieren veilig van tuin naar tuin kunnen. En zet een schaaltje water neer voor de egel, en voor de vogels.

Laat een klein hoekje van uw tuin ongemoeid, bijvoorbeeld met stenen, bladeren of een omgekeerde dakpan, zodat dieren en insecten daar kunnen schuilen. U kunt ook een insectenhotel ophangen op een zonnige, beschutte plek.

3. Snoei met mate

Veel planten zijn ook nu nog waardevol voor dieren. Laat uitgebloeide bloemen en zaaddozen staan. Ze geven de tuin karakter in de winter én vormen een voedselbron voor vogels. In holle stelen kunnen insecten overwinteren.  Door te wachten met snoeien tot het vroege voorjaar, helpt u het leven in uw tuin een handje. Soms kan het al helpen om een paar weken langer te wachten.

4. Plant voor alle seizoenen kleur

In oktober is de bodem nog warm en vochtig, waardoor wortels goed kunnen groeien. Oktober wordt wel ‘het vergeten plantseizoen’ genoemd. Een mooi moment om nog wat bollen en planten in de grond te zetten. 

Kies voor inheemse planten en struiken: soorten die van nature in Nederland voorkomen. Ze  zijn goed bestand tegen ons klimaat. En trekken bijen, vlinders en vogels aan. Probeer af te wisselen tussen vroeg- en laatbloeiers. Zo is er vanaf de vroege lente tot aan de late herfst voedsel voor insecten. Wilt u het helemaal goed doen? Koop dan onbespoten, gifvrije varianten. Dit is gelukkig steeds makkelijker te vinden, zowel online als bij de biologische planten in het tuincentrum. 

Extra leuk: Een tuin vol voedsel trekt vogels aan. Doordat de bladeren vallen zijn vogels vaak veel beter te bekijken. Pak een kopje thee en de verrekijker erbij en bewonder deze mooie diertjes vanaf uw luie stoel.

5. Werk bewust en verantwoord

Een beetje tuinwerk hoort er natuurlijk bij. De manier waarop u dit aanpakt heeft ook impact op het leven in de tuin. 

Gebruik een hark in plaats van een bladblazer, zodat kleine dieren niet worden weggeblazen. Laat hopen blad of takken bijvoorbeeld niet te lang liggen op plekken waar u later nog wilt werken. Er schuilen al snel diertjes in. Als u eenmaal gaat snoeien, maak dan van de takken een takkenril: een lage, smalle wal van takken die u stapelt tussen twee rijen stevige palen. Ook dit biedt beschutting aan alle beestjes. 

Moet er toch wat weg? In de gemeente Bloemendaal kunt u takken en snoeihout eenvoudig laten ophalen. Kijk voor meer info en de voorwaarden op de website van Gemeente Bloemendaal(Verwijst naar een externe website).

Minder moeite, groot verschil

Een levende tuin is niet strak of perfect maar juist vol beweging, kleur en verrassingen. Door alles een beetje los te laten ontstaat een natuurlijke balans. En in het voorjaar keert de natuur dubbel zo bruisend terug. U heeft minder werk, maar meer plezier!

Extra informatie over insectenhotels vindt u onder andere op de website van de bijenstichting(Verwijst naar een externe website).
Op zoek naar inspiratie voor uw tuin? Kijk op de website van het duintuinen project(Verwijst naar een externe website).